Klimaatneutraal ondernemen

 

Klimaatverandering

 

Klimaatverandering is een van de grootste problemen waar we momenteel mee te maken hebben. Inmiddels zijn vrijwel alle wetenschappers ervan overtuigd dat de uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten de belangrijkste oorzaak is van de huidige klimaatverandering. Onze planeet warmt steeds sneller op door de emissie van deze gassen, waarvan CO2 (kooldioxide) het belangrijkste is, gevolgd door onder meer methaan en lachgas. Zie de animatie hiernaast en deze verhelderende tijdlijn.

 

Wetenschappers geven ook aan, dat als we er niet in slagen om de opwarming tot 2 graden te beperken, de gevolgen ontwrichtend zullen zijn voor het leven op aarde zoals wij dat kennen. Denk aan steeds extremer weer, zeespiegelstijging, verstoring van ecosystemen en water- en voedseltekorten. Het klimaatbureau HIER biedt veel achtergrondinformatie over klimaatverandering.

 

Klimaatbeleid

 

Ondanks alle internationale verdragen, zitten we nog lang niet op de goede weg om het doel van maximaal 2 graden temperatuurstijging te behalen. Tot nu toe zet het beleid van de overheid vooral in op vrijwillige maatregelen voor het terugdringen van de emissies (mitigatie). Sinds de ondertekening van het baanbrekende klimaatverdrag in december 2015 in Parijs, is het commitment van alle landen in de wereld wel veel groter geworden. Afgesproken is dat de gemiddelde temperatuurstijging op aarde maximaal twee graden celsius mag zijn, ten opzichte van het pre-industriële niveau, bij voorkeur zelfs maximaal 1,5 graad.

​

In Nederland zijn de afspraken van Parijs vertaald in het landelijke Klimaatakkoord, dat op 28 juni 2019 is gepresenteerd door het kabinet. Dit akkoord is in samenwerking met vele partijen tot stand gekomen en bevat concrete afspraken voor CO2-reductie voor de sectoren elektriciteit, gebouwde omgeving, industrie, landbouw en landgebruik en mobiliteit. Overall is het doel om in 2030 49% minder CO2 uit te stoten dan in 1990. De Europese ambitie ligt inmiddels op 55%, waar Nederland naar verwachting ook in mee zal gaan. In 2050 zullen we vrijwel klimaatneutraal moeten zijn.

 

Maar zelfs al zou het lukken om de temperatuurstijging daartoe te beperken, dan nog zullen de gevolgen zeer ernstig zijn. Eigenlijk is de kritische grens al wel bereikt. Naast mitigatie is het daarom ook nodig keihard te werken aan aanpassingen aan een veranderend klimaat (adaptatie). 

 

De resultaten van het huidige klimaatbeleid vallen vooralsnog tegen. Daarom is het niet ondenkbaar dat de rechterlijke macht op den duur maatregelen zal afdwingen. Mocht u zich hierin willen verdiepen, dan is het boek Revolutie met recht van Roger Cox een aanrader. Naar aanleiding van dat boek heeft Urgenda een klimaatzaak aangespannen tegen de Nederlandse Staat en met succes. Op 24 juni 2015 deed de Haagse rechtbank een historische uitspraak, waarin ze de overheid verplicht om veel verdergaande maatregelen te treffen tegen klimaatverandering. Ook in hoger beroep heeft deze uitspraak stand gehouden. Verwacht wordt dat vergelijkbare zaken nu ook in andere landen zullen worden aangespannen.

​

Om de klimaatdoelen te kunnen behalen is (naast de Europese CO2-heffing) per 2021 ook een nationale CO2-heffing ingevoerd. Deze geldt voor een relatief kleine groep grote bedrijven, maar uiteindelijk zal dit ook in de keten doorwerken naar kleinere bedrijven.

​

Ook bedrijven kunnen in de nabije toekomst mogelijk claims verwachten als ze niet genoeg doen om hun klimaatimpact te beperken. Hoe langer u wacht, hoe grotere de risico's. Het is dus zaak om snel in actie te komen, de CO2-footprint van uw bedrijf te bepalen en aan de slag te gaan met reductiemaatregelen. Dat hoeft niet moeilijk te zijn. De techniek is er en ook financiële middelen zijn meestal te vinden. Bovendien snijdt het mes aan twee kanten, want CO2-reductie betekent vooral energiebesparing en dus kostenbesparingen.

 

Neutraal ondernemen?

 

Naast CO2-neutraal, hoort u ook de termen fossielvrij, klimaatneutraal en energieneutraal. Deze begrippen worden vaak door elkaar gebruikt, maar hebben wel degelijk een verschillende betekenis. Of het nu gaat om een bedrijf, gebouw, product, dienst, evenement of een ander systeem, in grote lijnen komt het hier op neer:

 

• Fossielvrij

  Een fossielvrij bedrijf zou in theorie geen fossiele producten meer mogen gebruiken. Dat valt erg lastig te meten, omdat in de meeste producten wel plastics en dergelijke zijn verwerkt. In de praktijk wordt het beperkt tot fossiele brandstoffen die het bedrijf zelf verbruikt, direct (aardgas, autobrandstoffen etc.) of indirect via de inkoop van elektriciteit.

 

• CO2-neutraal

  Een CO2-neutraal bedrijf brengt per saldo geen extra CO2 in de atmosfeer. Dat kan door zoveel mogelijk energie te besparen en tenslotte de resterende uitstoot te compenseren via bosaanplant, CO2-credits of door zelf meer duurzame energie te produceren dan het nodig heeft. Compensatie is hier dus een optie. Dat is bij fossielvrij niet mogelijk.

 

• Klimaatneutraal

  Een klimaatneutraal bedrijf heeft per saldo geen effect op klimaatverandering. Behalve CO2 worden hierbij ook andere broeikasgassen meegenomen. Voor veel bedrijven is dit niet aan de orde, maar bij sectoren als de veehouderij (methaan) of bedrijven die veel koudemiddelen of oplosmiddelen gebruiken is dit wel van belang. Ook hier is klimaatcompensatie een mogelijkheid.

 

• Energieneutraal

  Een energieneutraal gebouw wekt binnen bepaalde systeemgrenzen minimaal evenveel duurzame energie op dan het zelf verbruikt. Dat kan bijvoorbeeld met zonnepanelen, geothermie of (zelf gerealiseerde) windmolens. Voor mobiliteit is de term energieneutraal geen handig begrip en daarmee ook niet voor bedrijven of organisaties.

 

Bepaal de CO2-footprint van uw bedrijf

 

De eerste stap naar CO2-neutraal ondernemen is het vaststellen van de huidige CO2-footprint van uw bedrijf. Dan kunt u ook de resultaten van uw beleid inzichtelijk maken en communiceren naar uw medewerkers en de buitenwereld. Bovendien zult u merken dat de overheid, maar ook andere opdrachtgevers, steeds vaker zullen vragen naar de CO2-footprint van uw bedrijf. In bepaalde aanbestedingen is het zelfs verplicht om hierover inzicht te geven. Wees daarom goed voorbereid.

 

Reduceer uw uitstoot

 

Er zijn allerlei mogelijkheden om de uitstoot van uw bedrijf terug te dringen. Energiebesparing en het gebruik van duurzame energie liggen voor de hand, maar ook het gebruik van koelmiddelen en andere stoffen heeft een belangrijke impact op het klimaat. We stellen graag met u een actieplan op om uw uitstoot te beperken.

 

Pas eventueel CO2-compensatie toe

 

Het zal in de meeste gevallen nog niet mogelijk zijn om met besparingsmaatregelen de uitstoot van uw bedrijf tot nul te reduceren. Dan kan het zinvol zijn om de resterende uitstoot te compenseren. Dat betekent dat u buiten uw bedrijf maatregelen treft voor CO2-reductie, bijvoorbeeld door elders energiebesparingsprojecten, duurzame energieprojecten of bosaanplant te realiseren. Ook kunt u zogenaamde CO2-credits aanschaffen. Dan verzorgen andere organisaties deze projecten. Er zijn inmiddels goede garantiesystemen, waarmee de kwaliteit is geborgd.

 

Certificeren

 

Het kan nuttig zijn om uw CO2-beleid te laten certificeren door een onafhankelijke instantie. Het gebeurt steeds vaker dat externe partijen, vooral de overheid, hierom vragen. Een veel gebruikt certificaat is dat van de CO2-prestatieladder. Dit systeem is enige jaren geleden door spoorbeheerder ProRail in het leven geroepen om hun aannemers aan te sporen om CO2 te reduceren. Inmiddels is het beheer in handen gegeven van een externe instantie, SKAO.

 

Producten en diensten

 

Behalve de CO2-footprint van uw bedrijfsvoering is het ook mogelijk om de footprint van een product of dienst vast te stellen. Hierbij wordt dan de hele levenscyclus van dat product of dienst in beschouwing genomen. Afhankelijk van de complexiteit van de keten kan dat ingewikkeld zijn, maar er zijn goede tools voor beschikbaar.

 

Netwerken

 

Sluit u aan bij initiatieven en netwerken gericht op klimaatneutraal ondernemen, want samen komen we verder. Bovendien draagt het bij aan de duurzame uitstraling van uw bedrijf.

 

Het Klimaatplein is een kennisnetwerk dat organisaties informeert, inspireert en activeert om energie te besparen en duurzame energie op te wekken. Oprichter Rob van der Rijt schreef een handig boekje “In 5 stappen CO2-neutraal ondernemen“. Op de website van het Klimaatplein is een gratis toegankelijk 5-stappenplan beschikbaar. DZyzzion is een van de kennispartners van Klimaatplein.

​

Aan de slag …

 

Hulp nodig? Neem dan contact op met ons. Samen met u bepalen we de CO2-footprint van uw bedrijf, stellen een praktisch reductieplan op, kijken we naar mogelijkheden voor compensatie en een passende wijze van communiceren. Indien gewenst zorgen wij ook dat u klaar bent om uw bedrijf te certificeren voor de CO2-prestatieladder.